Współczesny biznes coraz częściej dostrzega, że sukces w zglobalizowanym i konkurencyjnym środowisku zależy nie tylko od innowacji i kapitału, ale także od różnorodności w zespołach zarządzających. W ostatnich latach rola kobiet w polskim biznesie uległa znaczącym zmianom, a ich obecność w zarządach i na stanowiskach menedżerskich jest coraz bardziej widoczna. Czy jednak faktycznie osiągnęły pełną równość? W tym artykule przyjrzymy się statystykom, wyzwaniom i kluczowym cechom, które charakteryzują polskie liderki.
Patrząc na liczby, sytuacja kobiet na stanowiskach zarządczych w Polsce wygląda obiecująco. Według danych z ostatnich lat, Polska plasuje się w czołówce państw Unii Europejskiej pod względem odsetka kobiet na stanowiskach kierowniczych. Często w tej kategorii ustępujemy jedynie Łotwie i Litwie.
1.1. Liczby nie kłamią Odsetek kobiet na stanowiskach menedżerskich w Polsce oscyluje wokół 40%, co jest wynikiem znacznie powyżej średniej unijnej. To świadczy o dużym potencjale polskich kobiet, ich ambicji i skuteczności. Jednak ta pozytywna statystyka nie oddaje w pełni obrazu. Gdy przyjrzymy się najwyższym szczeblom zarządzania, np. zarządom największych spółek giełdowych, sytuacja jest mniej optymistyczna. W tej grupie odsetek kobiet jest znacznie niższy, co wskazuje na istnienie tzw. „szklanego sufitu” – niewidzialnej bariery, która uniemożliwia kobietom osiągnięcie najwyższych stanowisk.
1.2. Sektory, w których kobiety dominują i te, w których są niedoreprezentowane W Polsce kobiety mają silną pozycję w sektorach takich jak HR, marketing, public relations oraz w branży usługowej. To właśnie tam najczęściej można spotkać liderki, które zajmują kluczowe stanowiska. Z drugiej strony, wciąż są niedoreprezentowane w sektorach tradycyjnie zdominowanych przez mężczyzn, takich jak IT, finanse, inżynieria czy przemysł ciężki. Zjawisko to pokazuje, że choć kobiety awansują, często robią to w ramach ściśle określonych, stereotypowych ścieżek kariery.
Mimo pozytywnych statystyk, kobiety wciąż napotykają na swojej drodze liczne przeszkody, które utrudniają im rozwój kariery.
2.1. Szklany sufit i efekt „lepkości podłogi” Termin „szklany sufit” odnosi się do niewidocznych, ale realnych barier, które utrudniają awans na najwyższe stanowiska. Kobiety są często zatrudniane na niższych i średnich szczeblach, ale ich droga do zarządu jest znacznie trudniejsza niż w przypadku mężczyzn. Kolejnym zjawiskiem jest „efekt lepkości podłogi” (sticky floor effect), który opisuje sytuację, w której kobiety są zatrzymywane na stanowiskach o mniejszym prestiżu i niższym wynagrodzeniu, bez realnych szans na awans.
2.2. Stereotypy i uprzedzenia Wciąż pokutują stereotypy dotyczące stylów przywództwa. Kobietom zarzuca się bycie „zbyt emocjonalnymi” lub „zbyt łagodnymi”, podczas gdy te same cechy u mężczyzn są postrzegane jako asertywność i stanowczość. Wiele kobiet spotyka się również z brakiem wiary w ich kompetencje, szczególnie w branżach technicznych. Kolejnym wyzwaniem jest kwestia życia prywatnego. W polskiej kulturze wciąż to na kobietach spoczywa główny ciężar obowiązków domowych i wychowania dzieci, co często zmusza je do rezygnacji z awansu lub opóźnia ich karierę.
2.3. Różnica w wynagrodzeniach Choć luka płacowa w Polsce nie jest tak duża, jak w niektórych krajach Europy Zachodniej, wciąż jest zauważalna. Różnice w wynagrodzeniach na tych samych stanowiskach często demotywują i utrudniają kobietom negocjowanie wyższych stawek.
Mimo barier, wiele kobiet odnosi spektakularne sukcesy w zarządzaniu, a ich styl przywództwa wnosi nową jakość do organizacji.
3.1. Style przywództwa Badania pokazują, że kobiety-liderki często preferują przywództwo transformacyjne, które opiera się na inspirowaniu, motywowaniu i rozwijaniu potencjału swoich pracowników. Są bardziej skłonne do angażowania zespołu w podejmowanie decyzji, co prowadzi do większej lojalności i innowacyjności. Ich styl zarządzania jest często bardziej empatyczny i komunikatywny, co w dzisiejszym świecie, gdzie liczą się relacje, jest ogromnym atutem.
3.2. Niezbędne umiejętności Kobiety-liderki wyróżniają się szeregiem kluczowych kompetencji, które są niezwykle cenne w biznesie:
Inteligencja emocjonalna: Zdolność do rozpoznawania i rozumienia emocji swoich i innych, co przekłada się na lepszą komunikację i zarządzanie zespołem.
Wielozadaniowość: Często wynikająca z konieczności łączenia ról zawodowych i prywatnych, co czyni je doskonałymi organizatorkami.
Umiejętności komunikacyjne: Kobiety częściej budują relacje oparte na dialogu, co sprzyja otwartej kulturze organizacyjnej.
Zorientowanie na cel: Udowadniają, że są równie zdeterminowane i skupione na osiąganiu wyników jak ich męscy odpowiednicy.
Pełna równość w biznesie wymaga zaangażowania zarówno ze strony kobiet, jak i pracodawców.
4.1. Rola firm i pracodawców Firmy powinny aktywnie działać na rzecz różnorodności. Wprowadzanie polityki równych szans, promowanie mentorstwa dla kobiet, a także transparentne kryteria awansu to kluczowe elementy, które mogą realnie wpłynąć na zmianę. Ważne jest również, aby pracodawcy tworzyli kulturę, która wspiera work-life balance i nie karze kobiet za to, że decydują się na macierzyństwo.
4.2. Rola kobiet w networkingu i mentoringu Same kobiety mogą wiele zdziałać, aktywnie budując swoje sieci kontaktów. Networking to klucz do zdobywania wiedzy, wymiany doświadczeń i odkrywania nowych możliwości. Równie ważne jest mentorstwo – bardziej doświadczone liderki powinny wspierać młodsze koleżanki, pomagając im omijać przeszkody, które same napotkały.
4.3. Rola edukacji Zmiana musi rozpocząć się na poziomie edukacji. Zachęcanie dziewcząt do wyboru kierunków STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka) oraz budowanie świadomości na temat stereotypów w szkołach i rodzinach to inwestycja w przyszłe pokolenia liderek.
Sytuacja kobiet w zarządach w Polsce stale się poprawia, jednak nadal istnieją znaczące wyzwania. Prawdziwa równość nie polega tylko na statystykach, ale na stworzeniu środowiska, w którym każdy, niezależnie od płci, ma równe szanse na rozwój i awans. Korzyści płynące z różnorodności są bezdyskusyjne – od lepszych wyników finansowych po większą innowacyjność.
MyJobsi.pl wspiera różnorodność w miejscu pracy i zachęca zarówno pracodawców, jak i kandydatów do budowania otwartej i inkluzywnej kultury. Wierzymy, że razem możemy stworzyć rynek pracy, na którym talent i pasja są jedynymi wyznacznikami sukcesu.
